Dachówka ceramiczna czy betonowa? Jaką dachówkę wybrać?

Planujemy budowę albo remont dachu? W pierwszej kolejności powinniśmy odpowiedzieć na pytanie: dachówka cementowa czy ceramiczna? Cena pokrycia okazuje się być tylko jednym z kryteriów, którymi należy się kierować. Przeczytaj, na co jeszcze należy zwrócić uwagę, aby podjąć najlepszą decyzję.

Dachówka ceramiczna – czyli jaka?

Podstawowe zasady porządkujące proces produkcji nie zmieniły się od stuleci: dachówki ceramiczne powstają z naturalnych surowców – przede wszystkim z gliny; w pierwszej kolejności są formowane, następnie suszone metodą przemysłową oraz wypalane w bardzo wysokiej temperaturze.

Jeśli dachówka ma mieć inny kolor niż naturalny ceglany, musi być poddana procesowi angobowania lub glazurowania, w ramach którego powlekana jest barwioną gliną z dodatkami uszlachetniającymi. Dodatek minerałów i tlenków metalu pozwala na uzyskanie dachówek angobowanych o matowym wykończeniu, z kolei rozdrobnionego szkliwa – lekko połyskliwych dachówek glazurowanych. Ceramiczne dachówki oznaczają zatem bardzo szerokie możliwości estetyczne – połać dachową o odcieniu idealnie dopasowanym do wymagań projektu architektonicznego oraz naszej wizji domu.

Dachówka cementowa (betonowa) – co to takiego?

Największym konkurentem pokryć ceramicznych są dachówki betonowe, które wyglądem do złudzenia przypominają wyroby z ceramiki. Dachówka betonowa (inaczej dachówka cementowa) jest wytwarzana z wysokiej klasy cementu, czystego, gruboziarnistego piasku kwarcowego oraz wody. W pierwszej kolejności zaprawa wylewana jest do form i profilowana, a po wstępnym wyschnięciu pokrywana warstwą farby akrylowej, czyli barwiona na wybrany kolor – dwukrotnie, a nawet trzykrotnie. Masa może być też barwiona za pomocą dodatków barwników na wcześniejszym etapie. Po zakończeniu procesu przemysłowego suszenia dachówka cementowa jest gotowa do montażu.

Rodzaje dachówek ceramicznych i betonowych

Poszczególne rodzaje dachówek ceramicznych rozróżniamy m.in. z uwagi na wykończenie, sposób układania i kształt. Jednym z najszczelniejszych typów pokrycia dachowego jest dachówka mnich-mniszka. Ze względu na skomplikowany i wymagający montaż jest najdroższym i najbardziej czasochłonnym pokryciem ceramicznym stosowanym podczas renowacji zabytkowych budynków. Na rynku budowlanym możemy spotkać się również z tradycyjną karpiówką, czyli ceramiczną dachówką na dach układającą się w „rybią łuskę”, bądź dachówkami holenderskimi, zwanych również esówkami ze względu na poprzeczny przekrój w kształcie litery S. Płaskie pokrycia holenderskie określa się jako rzymskie lub po prostu jako dachówki ceramiczne płaskie (środkowa część dachówki jest tu spłaszczona, następnie przechodzi w łuk fali). Oprócz tego możemy wybierać również spośród dachówek marsylianek oraz romańskich, ale również nowoczesnych, np. w kształcie rombu.

Wybór wśród dachówek cementowych nie jest aż tak bogaty, ale nadal całkiem spory. Popularna jest z pewnością płaska karpiówka cementowa, a oprócz tego również dachówki zakładkowe esówki oraz marsylki.

Jaką dachówkę wybrać: dachówka cementowa czy ceramiczna?

• Trwałość dachówki

Na uwagę zasługuje trwałość i wytrzymałość dachówki ceramicznej. Eksperci oceniają żywotność wyrobów ceramicznych na co najmniej kilkadziesiąt lat (często mówi się nawet o 100 latach!), a producenci udzielają gwarancji przynajmniej na kilka dekad. Dachówka betonowa będzie z kolei chronić połać dachową przez nawet 80 lat – różnice nie są więc duże.

• Odporność dachówki

Ceramiczna dachówka na dach jest wyjątkowo odporna na działanie niszczących czynników atmosferycznych, jak silne nasłonecznienie, porywisty wiatr, opady śniegu i gradu oraz zmienne temperatury. Ma niską nasiąkliwość, w związku z czym jest mrozoodporna – woda nie ma szans wniknąć w strukturę materiału, w związku z czym nie uszkadza go, zamarzając.

Czy dachówka betonowa to dobry wybór w przypadku, gdy naszym priorytetem są jak najlepsze parametry techniczne? Okazuje się, że pokrycia cementowe tylko nieznacznie ustępują ceramicznym, jeśli chodzi o wytrzymałość. Dachówki betonowe są bardzo odporne na warunki atmosferyczne, jak śnieg i deszcz, zmienne temperatury oraz oddziaływanie promieniowania słonecznego. Co więcej, beton wraz z upływem lat ulega dalszemu utwardzaniu. Musimy uważać jednak na głębię koloru. Beton wystawiony na długotrwałe oddziaływanie promieniowania słonecznego może nieco wypłowieć. Istnieje jednak możliwość odnowienia koloru dachu pokrytego dachówką betonową. Dachówkę cementową można malować specjalnymi farbami.

Wszystkie dachówki muszą spełniać określone wymagania zawarte w normach europejskich – PN-EN 490 oraz PN-EN 1304. W rezultacie wszystkie produkty dostępne na rynku powinny charakteryzować się odpowiednią wytrzymałością, odpornością na ogień, przesiąkliwością czy mrozoodpornością.

• Kolory dachówek

Parametr ten nie ma większego znaczenia jeśli chodzi o jakość samego dachu. Warto jednak wiedzieć, że dachówka ceramiczna ma przeważnie większy wybór kolorystyczny od dachówki cementowej. Jeśli jesteśmy fanami klasyki oraz gdy interesują nas typowe kolory dachu (czerwień, czerń lub brąz), nie będzie to miało żadnego wpływu na podejmowaną decyzję.

• Kształty i wielkości dachówek

Mimo że w ofercie zarówno dachówek ceramicznych i betonowych znajdziemy sporo interesujących i zbliżonych wyglądem modeli, wśród wariantów cementowych jest ich zdecydowanie mniej. Bogata gama kształtów, wielkości i rodzajów tradycyjnych dachówek przemawia na ich korzyść (patrz wyżej – Rodzaje dachówek ceramicznych i betonowych). Różnicę między dachówkami zauważymy również w wielkościach. Dachówki cementowe są z reguły większe od ceramicznych, a co za tym idzie potrzebujemy ich mniej na m². Ponadto nowoczesna technologia produkcji pozwala na bardzo równe wymiary dachówek betonowych, dzięki czemu dużo łatwiej można je ułożyć. W przypadku dachówek ceramicznych zawsze mogą występować niewielkie różnice w kształtach i wielkościach, a także odkształcenia, powstające podczas procesu suszenia i wypalania.

• Waga dachówki betonowej i ceramicznej

Wybierając rodzaj pokrycia dachowego, należy zwrócić uwagę na kilka dodatkowych kwestii. Jedną z nich jest waga. Dachówka ceramiczna może ważyć nawet 70 kg/m² (choć standardowo jej ciężar to ok. 50 kg/m²). Mniejsze rodzaje dachówek mogą ważyć już od ok. 35 kg. Ciężar dachówki cementowej jest nieco mniejszy – około 40-55 kg/m². Jakie ma to znaczenie dla pokrycia dachowego? Masa dachówki wpływa przede wszystkim konstrukcję dachu i ilość potrzebnego materiału. Więźba dachowa powinna być w przypadku cięższych dachówek solidniejsza i bardziej stabilna. Zatem wraz ze wzrostem wagi dachówki wzrasta cena samego dachu. Z drugiej strony im cięższa dachówka, tym lepsza izolacja akustyczna czy większa wytrzymałość na wiatr.

• Izolacja termiczna i akustyczna dachówek

Zarówno wyroby ceramiczne, jak i cementowe, dobrze izolują akustycznie wnętrze domu, szczególnie pomieszczenia na poddaszu – ich duży ciężar sprawia, że trudno wprawić je w drgania. Znakomite są także własności termoizolacyjne dachówek. Zimą zabezpieczają przed uciekaniem ciepła, latem zaś przed przenikaniem ciepłego powietrza do wnętrza.

• Konserwacja pokrycia dachowego

W tej konkurencji bez wątpienia wygrywa dachówka ceramiczna. Pokrycia ceramiczne w zasadzie nie wymagają konserwacji. Musimy pamiętać co najwyżej o ich myciu pod dużym ciśnieniem raz na kilka lat. Z kolei jeśli chcemy, aby dachówka z betonu nieustannie zachwycała pięknym kolorem, konieczne jest czyszczenie i odnawianie powłoki co kilkanaście lat.

• Czyszczenie dachówki ceramicznej i betonowej

Zabrudzenia i mchy pojawiające się na dachu bywają dla niektórych ogromną zaletą, którą świadomie wykorzystują do podniesienia walorów estetycznych budynku. Pojawianie się wykwitów nie jest bynajmniej związane z jakością zastosowanej dachówki. To naturalne zjawisko, które dotyka zarówno ceramiczne, jak i cementowe pokrycia dachowe. W tym rankingu na korzyść wypadają dachówki cementowe fabrycznie malowane i lakierowane oraz ceramiczne glazurowane, które wymagają mycia po upływie około 15 lat. Na drugim miejscu plasują się dachówki ceramiczne angobowane i cementowe malowane, które czyszczenia potrzebują po upływie około 10 lat. Najmniej odpornymi na zabrudzenia i porastanie mchem są dachówki naturalne ceramiczne, ponieważ nie posiadają żadnej powłoki ochronnej. Okres ten wynosi około 7 lat. Jeśli nie chcemy, aby dach pokrył się porostami, należy zastosować impregnat zaraz po ich położeniu.

• Układanie dachówki ceramicznej i cementowej

Pewne różnice pomiędzy dachówką cementową a ceramiczną mogą wpływać na sposób ich montażu. Glina to plastyczny materiał, z którego można wykonać drobne detale, jak górne zamki – dachówki betonowe są ich pozbawione. Oznacza to, że pokrycia ceramiczne wymagają ogromnej precyzji i doświadczenia, zaś układanie dachówek betonowych jest prostsze, łatwiej też ukryć niedoskonałości konstrukcji dachu. Wpływa to na końcowy koszt inwestycji, jaką jest budowa lub remont dachu.

• Dachówka, a kąt nachylenia dachu

Okazuje się, że wybierając dachówkę powinniśmy wziąć pod uwagę również kąt nachylenia dachu. Dachówki ceramiczne najlepiej kłaść na dachach o kącie nachylenia od 16 do 45°, podczas gdy dachówki betonowe od 22 do 60°. Oczywiście są drobne odstępstwa od tej reguły i zalecenia specjalistów co do montażu. Przy zastosowaniu odpowiedniego mocowania można pokryć dachy o nachyleniu nawet do 90°.

Uwaga! Kąt nachylenia dachu to ważny parametr decydujący o wyborze dachówki. Nie każdy rodzaj dachówki nadaje się na dach zbyt stromy lub zbyt płaski. Zanim podejmiemy decyzję o wyborze pokrycia zapoznajmy się z zaleceniami producenta.

• Dachówka cena

Interesuje nas dachówka ceramiczna? Cena pokryć ceramicznych może ostudzić nasze zapały. Ceny za m² dachówki ceramicznej zaczynają się od około 33 zł, z kolei za taką samą ilość pokrycia cementowego zapłacimy od około 20 zł wzwyż. Droższe są oczywiście również wszelkie ceramiczne detale i akcesoria potrzebne do profesjonalnego wykończenia dachu.

Co ciekawe niższa cena dachówek cementowych niekoniecznie wynika z gorszej jakości materiałów. Do ich produkcji zużywana jest znacznie mniejsza ilość energii, co oznacza, że mniej kosztowny jest proces produkcji.

Jaka dachówka będzie lepsza: dachówka ceramiczna czy cementowa?

Niestety nie można podać jednej, uniwersalnej odpowiedzi. W rankingach, jeśli chodzi o kwestie techniczne i użytkowe, nieznacznie wygrywają pokrycia ceramiczne, co jednak wcale nie oznacza, że powinniśmy od razu skreślić dachówki betonowe. Zastanówmy się, czy naszym priorytetem jest jak najdłuższa żywotność, czy może cena. Dachówka betonowa może nie przetrwa 100 lat, ale z pewnością stanowi atrakcyjniejsze rozwiązanie, jeśli chodzi o koszty.

Możliwe, że decydujący okaże się ciężar pokrycia, szczególnie, jeśli planujemy jedynie wymianę materiału, ale nie chcemy przebudowywać więźby dachowej – w takim przypadku wybieramy lżejsze wykończenie, czyli głównie dachówki cementowe. Jeżeli zaś naszym priorytetem są kwestie użytkowe i bezproblemowa eksploatacja, zapewne zainteresują nas raczej pokrycia ceramiczne, które nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych.

Jak zatem widać, odpowiedź na pytanie o to, jaka dachówka będzie lepsza, powinna wynikać z dokładnej analizy naszych potrzeb i wymagań oraz cech poszczególnych materiałów. W niektórych aspektach bezkonkurencyjna będzie dachówka ceramiczna, w innych kwestiach doskonale radzi sobie zaś cementowa.