Sukulenty – poradnik uprawy sukulentów

Chociaż o sukulentach mówi się, że są nieśmiertelne, jak w przypadku każdej rośliny może im zaszkodzić niewłaściwe traktowanie. Jak pielęgnować sukulenty, aby ich nie uśmiercić? Dlaczego sukulenty żółkną lub gubią liście? Kiedy je przesadzać i nawozić? Jak często podlewać? Czy należy je zraszać? Odpowiadamy na najczęstsze pytania związane z domową uprawą sukulentów doniczkowych.

Kwiat sukulent – informacje o sukulentach

Sukulenty to rośliny, które przystosowane są do życia w trudnych warunkach, tj. z małym dostępem do wody, w jałowej glebie oraz w dużym nasłonecznieniu i w wysokiej temperaturze powietrza. Wykształcają one mięsiste liście, łodygi czy korzenie zbudowane z gromadzącej wodę tkanki. Z tego względu dobrze radzą sobie w okresach przejściowej suszy. Nazywane są też roślinami gruboszowatymi i można podzielić je na sukulenty pędowe, liściowe oraz korzeniowe.

Obecnie najbardziej popularne są należące do drugiej grupy, czyli sukulenty liściowe. Ich liście pokryte są woskowatą warstwą chroniącą roślinę przed utratą wody w wyniku parowania, a bryła korzeniowa jest płytka, ale rozległa, aby jak najszybciej pobierać wodę z powierzchni gleby. Naturalnie występują w rejonach półpustynnych charakteryzujących się niewielkimi, ale regularnymi opadami deszczu.

Sukulenty – gatunki, które warto mieć w domu

Sukulenty, ze względu na niewymagającą uprawę, są popularnymi roślinami doniczkowymi wybieranymi do wnętrz. Przykładowe gatunki sukulentów domowych to chociażby aloes, który w swoich zielonych, mięsistych liściach gromadzi wartościowy sok. Miąższ z aloesu znajduje zastosowanie chociażby w kosmetyce i pielęgnacji, dlatego warto zdecydować się na hodowlę tej rośliny.

Modne ostatnimi czasy rośliny doniczkowe – zamiokulkas czy starzec Rowleya – to również sukulenty, mimo że ich wygląd tego nie zdradza. Częstym błędem w uprawie tych roślin jest właśnie zbyt duża częstotliwość podlewania, zabójcza dla większości sukulentów. Niektóre sukulenty wypuszczają kwiaty, które tworzą dekoracyjne kwiatostany na zielonych łodygach. Przykładowe gatunki kwitnących sukulentów to dostępna w większości sklepów kalanchoe czy szlumbergera, zwana również grudnikiem lub kaktusem bożonarodzeniowym, kwitnąca w zimowym okresie świątecznym.

Stanowisko dla sukulentów

W okresie wzmożonego wzrostu, tj. wiosną i latem, sukulenty powinny stać w miejscu odznaczającym się dużym nasłonecznieniem i wysoką temperaturą. Postawione wtedy w ciemnym miejscu, a także przy oknie północnym, nie będą kwitnąć, a ich liście i pędy będą się odbarwiać. Najlepiej rosnąć będą one natomiast w szklarni, w głębi balkonu lub w domu na parapecie okna południowo-wschodniego lub południowego, przez które wpadają delikatne promienie słoneczne. Należy uważać, aby nie trzymać sukulentów na parapetach okien zachodnich, gdyż mocne południowe i popołudniowe słońce może prowadzić do poparzeń sukulentów niektórych gatunków. W okresie wegetatywnym, tj. jesienią i zimą, sukulenty najlepiej przenieść w chłodniejsze, ale nadal widne miejsce (patrz niżej).

Zraszanie sukulentów

Sukulenty, a zwłaszcza należące do tej grupy roślin kaktusy, wbrew pozorom lubią zraszanie. Aby nie wyrządzić roślinie jednak krzywdy, należy stosować się do kilku zasad. Odpowiednia do spryskiwania sukulentów (podobnie jak do podlewania) jest wyłącznie woda o kwaśnym odczynie, np. deszczowa lub przegotowana kranówka. Zraszanie należy wykonywać sporadycznie i najlepiej nocą lub wczesnym rankiem. Oprysk w pełnym słońcu może się bowiem wiązać z powstaniem oparzelin na wierzchniej warstwie liści lub pędów rośliny. Do zabiegu tego należy użyć również odpowiedniego spryskiwacza, który tworzy mgłę wodną, nie pozostawiając na powierzchni sukulenta widocznych, dużych kropel wody.

Nawożenie sukulentów

Chociaż sukulenty mają opinię roślin bardzo odpornych i dobrze radzą sobie w jałowym podłożu, to w uprawie domowej dobrze jest je nie tylko regularnie podlewać, ale także nawozić. Do nawożenia sukulentów najlepiej wybrać rozpuszczalne w wodzie koncentraty nawozowe lub płynne środki odżywcze z dużymi ilościami potasu i fosforu oraz niewielkim dodatkiem azotu. Zbyt duża dawka tego ostatniego pierwiastka przyczynia się bowiem do nadmiernego rozrostu rośliny, blokując jednocześnie jej kwitnienie oraz wytwarzanie woskowej warstwy na liściach.

Jak często i kiedy nawozić sukulenty? Dobre efekty uprawy uzyska się, nawożąc sukulenty kilka razy w okresie intensywnego wzrostu. Warto wzmacniać je niewielkimi dawkami środków odżywczych w okresie od początku maja do końca sierpnia, mniej więcej co dwa, trzy tygodnie. Zasada ta nie odnosi się do roślin świeżo posadzonych, w przypadku których należy wstrzymać się z nawożeniem. Dlaczego? Ich bryła korzeniowa jest bowiem w takiej fazie wzrostu, że i tak nie będzie w stanie pobierać składników odżywczych z podłoża.

Przesadzanie sukulentów

Rośliny gruboszowate nie wymagają częstego zmieniania donicy czy podłoża. Przesadzanie sukulentów zazwyczaj wykonuje się raz na 3-4 lata, gdy dotychczasowa donica staje się za ciasna (np. korzenie wystają nad powierzchnię ziemi oraz przez otwory w dolnej części donicy) lub gdy podłoże jest wyjałowione (np. roślina marnieje). Obowiązkowo należy zmienić ziemię nowo kupionej roślinie, ponieważ najczęściej sadzone są one w nieodpowiedniej dla nich, torfowej glebie. Przesadzanie sukulentów najlepiej wykonywać na wiosnę, przed okresem intensywnego wzrostu. W przypadku nowych roślin pora roku nie gra jednak tak dużej roli.

Sukulenty, które planujemy przesadzić, nie powinny być podlewane przez kilka dni, aby ich bryła korzeniowa była całkowicie sucha. Po delikatnym usunięciu ziemi z korzeni należy roślinę posadzić w nowym, przepuszczalnym podłożu. Należy także dobrać odpowiednią, większą o kilka centymetrów średnicy donicę z otworami odpływowymi na spodzie. Na jej dnie można ułożyć warstwę drenażową z keramzytu lub żwiru, a następnie suche lub lekko zwilżone podłoże do sukulentów. Z podlewaniem sukulentów po przesadzaniu należy wstrzymać się przez kilka dni, a z nawożeniem przez kilka miesięcy lub do kolejnego okresu wzrostu (wiosna – lato).

Zimowanie sukulentów

W okresie spoczynku roślin, czyli jesienią i zimą, ciepłolubnym zazwyczaj sukulentom należy zapewnić niższą temperaturę otoczenia. Optymalna ciepłota powietrza powinna wynosić ok. 10 stopni Celsjusza. W czasie zimowania sukulenty należy podlewać bardzo oszczędnie (maksymalnie raz na miesiąc) i zaprzestać nawożenia. Częstotliwość nawadniania należy zacząć zwiększać późną wiosną. To również dobry moment, aby stopniowo podnosić temperaturę powietrza, w której roślina przebywa, odżywić ją nawozem z niewielką ilością azotu, ale dużą potasu i fosforu, a także przesadzić, o ile to potrzebne.

Sukulent w doniczce – błędy w pielęgnacji

Dlaczego sukulent gubi liście

Sukulent może tracić liście z kilku powodów związanych m.in. z niewłaściwą pielęgnacją (niedobór światła, przelanie, zbyt ciasna donica, za niska temperatura) lub z wiekiem rośliny. Przy zbyt ciemnym stanowisku sukulenty liściowe wykształcają najpierw długie pędy, by dotrzeć do promieni słonecznych, a następnie marnieją, „gubiąc” liście. Zbyt duża częstotliwość podlewania prowadzi natomiast do gnicia korzeni, które może objawiać się więdnięciem i odpadaniem liści od pędów. W ten sam sposób sukulent może reagować, gdy w pomieszczeniu jest za zimno (minimalna temperatura wynosi 10 stopni Celsjusza) lub gdy roślina została zimą „przemrożona” podczas wietrzenia pomieszczenia. Sukulent zrzuca liście również w wyniku starzenia się, pozbywając się liści z drewniejących części pędów.

Dlaczego sukulent żółknie?

Sukulent może żółknąć lub brązowieć w efekcie przesuszenia. Zbyt rzadkie lub niezbyt obfite nawadnianie (zwłaszcza w okresie długotrwałych susz) może prowadzić do więdnięcia, marszczenia się i żółknięcia rośliny. Kolejną przyczyną może być posadzenie sukulenta w ziemi o niewłaściwym (tj. obojętnym lub zasadowym) pH lub podlewanie go wodą z kranu o odczynie zasadowym. Dlaczego to takie ważne? W niekwaśnym podłożu roślina nie może właściwie przyswajać żelaza, które niezbędne jest do produkcji barwiącego liście na zielono chlorofilu.

Sukulenty w domu – dlaczego warto je mieć?

Wytrzymałe, nasycone zielenią sukulenty stanowią doskonałą dekorację wnętrza. Trend urban jungle, skłaniający nas do zapraszania roślin do czterech kątów, dotyczy również mniejszych i większych sukulentów. Kaktusy i sukulenty do niedawna kojarzone były wyłącznie z osobami niemającymi ręki do roślin, dziś – są urzekającą i uwielbianą przed większość ozdobą parapetów czy stolików. Prawidłowo pielęgnowane i odżywiane odwdzięczą się zdrowymi i pełnymi liśćmi, a niektóre – kolorowymi i finezyjnymi pąkami kwiatów.

Jak zrobić dekorację z sukulentów? >> Zobacz film