Grubosz – jak pielęgnować drzewko szczęścia?
Wraz z rozkwitem zainteresowania kulturą Wschodu drzewko szczęścia zagościło w wielu domach. Nie zawsze w związku z regułami feng shui, bowiem grubosz – tak brzmi botaniczna nazwa drzewka szczęścia – jest także atrakcyjną rośliną ozdobną. Nie potrzebuje wiele uwagi, jest wytrzymały i intensywnie zielony, o charakterystycznych mięsistych liściach. Jak hodować drzewko szczęścia, by zachowało swoją urodę i przynosiło nam pomyślność?
Jak wygląda drzewko szczęścia?
Drzewko szczęścia to roślina z rodziny gruboszowatych, do której zaliczane są liczne sukulenty, krzewy, byliny i rośliny jednoroczne. Choć gruboszowate mogą przybierać różne formy, łączy je podobieństwo liści – są one grube i mięsiste, doskonale przystosowane do magazynowania wody. Rośliny te są zróżnicowane pod względem wzrostu, niektóre osiągają kilkanaście centymetrów wysokości, inne z kolei mają postać kilkumetrowych krzewów.
Ich kwiaty zwykle zebrane są w gęste kwiatostany, jednak w warunkach domowych zakwitają tylko rośliny wieloletnie. Najczęściej uprawiane gatunki grubosza pochodzą z terenów południowej Afryki – najpopularniejszy z nich to grubosz owalny (Crassula ovata), nazywany właśnie drzewkiem szczęścia.
Symbolika drzewka szczęścia
Grubosz owalny jest ważną rośliną w feng shui – pochodzącej z Chin sztuki aranżacji przestrzeni w zgodzie z żywiołami, dziedzinami życia i kształtami przedmiotów. Efektem takiego dekorowania wnętrz jest harmonia przekładająca się na pomyślność w życiu i osiągnięcie wewnętrznej równowagi. Istotnym elementem urządzania pomieszczenia jest rozmieszczenie w nim tzw. remediów, a więc przedmiotów mających przyciągać energię pozytywną i rozpraszać negatywną.
Drzewko szczęścia stanowi takie właśnie remedium – przyciąga dobrobyt i sprawia, że kłopoty finansowe trzymają się z daleka. Według starej chińskiej legendy istniało niegdyś drzewo, którego gałęzie porastały monety, spadające na ziemię przy każdym podmuchu wiatru. Pozostałością po tej opowieści jest zwyczaj umieszczania w domach grubosza owalnego, którego okrągłe liście przywodzą na myśl małe pieniążki.
Grubosz – odmiany, które warto hodować w domu
Grubosz drzewiasty (Crassula arborescens) jest jednym z najczęściej spotykanych gruboszy w uprawie domowej. Ma postać niewielkiego krzewu o lekko zaokrąglonych, matowych, srebrzysto-niebieskich liściach. Zwykle bywa mylony z gruboszem owalnym, czyli słynnym drzewkiem szczęścia (inne nazwy to grubosz jajowaty, grubosz srebrzysty, drzewko pieniężne). Grubosz owalny w warunkach naturalnych może osiągnąć nawet 4 metry wysokości, ale w uprawie domowej dorasta zaledwie do 1 metra. Jego mięsiste liście mają ciemnozieloną barwę, są lśniące, owalne, czasem z lekko czerwonym brzegiem.
- “Hobbit” (“Uszy Shreka”) – jedna z najczęściej spotykanych i najbardziej oryginalnych odmian grubosza owalnego. Cechuje się niskim wzrostem, silnie rozgałęzioną koroną i cylindrycznymi, zwiniętymi liśćmi, przypominającymi uszy ogra z bajki. Grubosz “Hobbit” jest bardzo łatwy w uprawie i nadaje się do kształtowania jako drzewko bonsai. Przy dobrym naświetleniu końcówki liści zyskują pomarańczowo-czerwony kolor. Podobne do niego odmiany to “Gollum” oraz “Gandalf”.
- “Tricolor” – odmiana o owalnych liściach, na których pojawiają się kremowe pasy.
- “Sunset” – niewielkie drzewko o zwartym pokroju. Posiada niezwykle barwne liście, pokryte przenikającymi się smugami w kolorze zielonym, żółtym i czerwonym.
Rodzina gruboszy nie ogranicza się jednak tylko do tych dwóch gatunków. Warto zwrócić uwagę na grubosza szkarłatnego (Crassula coccinea), sukulenta wyróżniającego się intensywnie czerwonymi kwiatami powstającymi na szczycie jasnozielonych pędów. Jeszcze bardziej imponująco prezentuje się grubosz szablasty (Crassula falcata) o szaro-niebieskich, sierpowatych liściach i dużych koralowych kwiatostanach, wydających woń cynamonu. Grubosz mleczny (Crassula lactea) zakwita kwiatami białymi, a grubosz Szmidta (Crassula schmidtii) – różowymi. Z mniejszych i nie tak obficie kwitnących sukulentów najbardziej interesujący wydaje się grubosz widłakowaty (Crassula muscosa), grubosz dziurkowany (Crassula perforata), czy niezwykły kultywar o nazwie “Buddhas Temple”.
Jak pielęgnować drzewko szczęścia?
Z racji bytowania w trudnych warunkach, grubosze należą do roślin wytrzymałych i odpornych na zaniedbania. Drzewko szczęścia powinno stać w jasnym miejscu, ale z dala od bezpośredniego nasłonecznienia – dobrze sprawdzi się parapet zlokalizowany od zachodniej lub wschodniej strony. Grubosz lubi przewiew, latem możemy więc wystawiać go na zewnątrz. Roślina dobrze sobie radzi w temperaturze pokojowej (20-25 stopni Celsjusza) ale w okresie zimowym warto zapewnić mu niższą temperaturę, około 15-18 stopni.
Jako sukulent drzewko szczęścia nie potrzebuje dużych ilości wody. Należy podlewać go dopiero wtedy, gdy ziemia w doniczce jest przesuszona. Jeśli temperatura otoczenia oscyluje w okolicach 20-25 stopni, gleba przeschnie w przeciągu 2 tygodni. Jeśli grubosz przebywa w niższej temperaturze, podlewamy go jeszcze rzadziej. Niewielką ilość odstanej lub przefiltrowanej wody nalewamy do podstawki, a jej nadmiar szybko usuwamy – roślina nie przepada za wilgotną ziemią, ilość wody musi więc być naprawdę minimalna. Zdecydowanie lepiej grubosza przesuszyć niż przemoczyć. W okresie od wczesnej wiosny do późnej jesieni drzewko pieniężne należy zasilać odżywką – raz na miesiąc możemy podlać je nawozem do kaktusów i sukulentów o zwiększonej ilości potasu i fosforu. Od czasu do czasu, w przerwie w podlewaniu, wokół grubosza warto wykonać zamgławianie.
Jak przesadzać grubosza?
Grubosze cechują się powolnym wzrostem, a ponadto lepiej rosną w nieco ciasnych donicach, wobec tego nie ma potrzeby ich częstego przesadzania. Młode rośliny przesadzamy co 2-3 lata, gdy ich bryła korzeniowa wyraźnie przestanie mieścić się w pojemniku. Przesadzanie grubosza najlepiej wykonać wiosną. Nowa donica musi być tylko trochę większa od poprzedniej, tak aby korzenie swobodnie się w niej mieściły, ale nie miały bardzo dużo wolnej przestrzeni. Pojemnik musi posiadać otwory umożliwiające swobodny odpływ wody.
Ziemia do drzewka szczęścia musi być lekka i przepuszczalna, ale niezbyt żyzna – najlepiej sprawdzi się podłoże do kaktusów. Gleba zwarta powoduje problemy z odprowadzaniem wody, co u magazynujących wodę gruboszy kończy się zrzuceniem liści i zgniciem korzeni. Na dnie doniczki warto usypać 2-centymetrową warstwę drenażową, złożoną na przykład ze żwiru.
Jak rozmnożyć drzewko szczęścia?
Pierwsza metoda to pozyskanie sadzonek pędowych – wiosną lub latem należy odciąć pięciocentymetrowe fragmenty młodych pędów rośliny. Z ich końców usuwamy liście i odkładamy na jeden dzień w ciepłe miejsce, aby miejsca cięć spokojnie się zagoiły. Po tym czasie pędy zanurzamy w ukorzeniaczu i sadzimy w pojemniku wypełnionym mieszanką torfu i piasku. Hodowlę przechowujemy w temperaturze 23-25 stopni Celsjusza. Niekiedy zdarza się, że na drzewku szczęścia w miejscu rozgałęzień pędów samoistnie pojawiają się korzonki – w takim przypadku możemy odciąć pęd tuż pod nimi.
Drugim sposobem na rozmnożenie grubosza jest wykonanie sadzonek z liści. Muszą być one jędrne i młode, pozbawione uszkodzeń. Oderwany liść zanurzamy w podłożu do kaktusów, lub ewentualnie w mieszance ziemi i perlitu. Na stykających się z ziemią końcach liści po kilku tygodniach powinny pojawić się korzonki i mniejsze listki. Gdy osiągną kilka centymetrów wysokości, możemy odłączyć je od macierzystego liścia i przenieść do osobnej doniczki.
Jak przycinać drzewko szczęścia?
Jak już zostało wspomniane, grubosz owalny rośnie bardzo wolno. Wobec tego nie trzeba go przycinać, zwłaszcza, że w formie naturalnej ma ładny, przypominający małe drzewko pokrój. Przycinanie grubosza jest jednak konieczne, jeśli chcemy zrobić z niego bonsai. Jest to zresztą roślina w tej sztuce popularna, między innymi ze względu na jej szybką regenerację po ewentualnym uszkodzeniu. Drzewko szczęścia najlepiej ciąć wiosną – sposób cięcia zależy oczywiście od efektu, który chcemy uzyskać. Pamiętajmy jednak, żeby by nie przycinać grubosza zbyt radykalnie, bo na ponowne zagęszczenie będzie potrzebował dużo czasu.
Drzewka bonsai na ogół przechowuje się w szerokich, płaskich donicach. Zanim jednak przeniesiemy grubosza do takiego pojemnika, musimy go odpowiednio przygotować, stopniowo zmniejszając jego bryłę korzeniową. Korzenie lekko przycinamy, a następnie umieszczamy roślinę w coraz mniejszej doniczce.
Drzewko szczęścia – choroby
Grubosze owalne uprawiane w warunkach domowych chorują rzadko. Najczęściej spotykanym problemem jest opadanie liści. Może być ono wywołane przechowywaniem w zbyt niskiej temperaturze lub narażeniem rośliny na przeciągi – w takim wypadku drzewko szczęścia nagle i masowo zrzuca liście. Pokrewną przyczyną jest zbyt mała ilość światła – przechowywanie grubosza w zbyt ciemnym wnętrzu skutkuje również zamieraniem rośliny, utratą koloru i nienaturalnym wyciągnięciem pędów. Drzewko szczęścia gubi liście również wtedy, gdy jest nadmiernie podlewane – pierwszym objawem jest marszczenie się blaszek liściowych. Ostatnią przyczyną może być zbyt ciasna doniczka, uniemożliwiająca roślinie zdrowy rozwój.
W wyniku przelania grubosza może rozwinąć się na nim szara pleśń, mająca postać białawego nalotu. Wilgoć sprzyja także pojawieniu się wełnowców. Główny objaw ich żerowania to obecność na liściach niewielkich białych kłaczków – ponadto grubosz więdnie i traci kolor. Wełnowce można zlikwidować zdrapując je patyczkiem z watą nasączoną denaturatem. Na gruboszu mogą też żerować miseczniki, objawiające się powstawaniem na liściach małych tarczek i lepkiej wydzieliny. Żeby pozbyć się tych pasożytów liście drzewka należy delikatnie oczyścić szczoteczką namoczoną w denaturacie lub szarym mydle. Często spotykanym problemem jest grzyb mączniak, przez który roślina pokrywa się białym nalotem, gubi już wyrosłe liście, zaś młode wypuszcza zdeformowane. Mączniaka zwalczamy opryskami z preparatem grzybobójczym.
Problemy może być także zbyt intensywne nasłonecznienie, przez które blaszki liściowe drzewka tracą kolor i brązowieją. Miękkie liście grubosza mogą z kolei świadczyć o przesuszeniu – przy długotrwałym niedoborze wody roślina zaczyna pobierać ją właśnie z liści, które tracą jędrność i kolor.
Czy drzewko szczęścia jest trujące?
Wszyscy, którzy zastanawiają się, czy drzewko szczęścia jest trujące dla kotów i psów, nie będą zadowoleni – niestety grubosz owalny należy do roślin toksycznych. Nie jest to, co prawda, szczególnie wysoki poziom toksyczności, ale wystarczy, by nasz czworonóg nabawił się wymiotów i spowolnienia akcji serca. Jeśli zwierzę podgryza roślinę przez dłuższy czas, dodatkowo może mu się przytrafić spadek nastroju i brak energii, czyli depresja. Jeśli chodzi o ludzi, grubosz wykazuje jedynie lekkie właściwości toksyczne. W przypadku kontaktu z sokiem rośliny lub w przypadku potarcia jej liści, może pojawić się swędzenie lub pieczenie skóry – zwłaszcza u dzieci.
Drzewko szczęścia jest rośliną łatwą w pielęgnacji – wystarczy bardzo niewiele, aby zapewnić jej ładny i zdrowy wygląd. Niezależnie od tego, czy rzeczywiście grubosz może przynieść nam szczęście, warto dać mu szansę – pasuje bowiem do każdej aranżacji, a według badań jest w stanie pomóc w oczyszczeniu powietrza z zanieczyszczeń.
Inne artykuły w tej kategorii
Wrzosy w domu – jak dbać o wrzosy w doniczce?
Homebook.pl
Wrotycz pospolity – właściwości i zastosowanie w ogrodzie
Homebook.pl
Akcesoria do roślin doniczkowych. Zobacz najpiękniejsze propozycje
Homebook.pl
Jak przedłużyć żywotność tulipanów w wazonie? 5 sposobów na cięte tulipany
Homebook.pl
Rośliny trujące dla kota – lista kwiatów, które szkodzą domowym pupilom
Homebook.pl
