Jakie prace warto wykonać w ogrodzie jesienią? Poradnik

Choć mogłoby się wydawać, że jesienią przyroda nieco zwalnia, to w przydomowych zieleńcach jest to okres intensywnych prac. Przygotowanie ogrodu do zimy obejmuje pielęgnację trawnika, roślin, a także systematyczne dbanie o porządek. Jakie prace należy wykonać w ogrodzie w okresie od września do listopada i o czym trzeba pamiętać? Przeczytaj nasz poradnik i dobrze wykorzystaj jesienny czas, a Twój ogród na pewno odwdzięczy się wiosną!

Jesienne porządki na trawniku

Jeśli wiosną chcesz cieszyć się pięknym i soczyście zielonym trawnikiem, zadbaj o murawę jeszcze przed zimą. Warto zająć się zarówno samą trawą, jak i zalegającymi na niej liśćmi i gałązkami. Jak zrobić to z głową?

Pielęgnacja trawnika przed zimą

W tym czasie trawa nie rośnie już tak intensywnie, jak wiosną czy latem, jednak nadal wymaga systematycznego przycinania. Ostatnie koszenie należy przeprowadzić na przełomie października i listopada, pamiętając o tym, by zostawić trawę nieco wyższą (około 4 cm), dzięki czemu nie przemarznie podczas pierwszych przymrozków. Przed zimą, a najlepiej jeszcze we wrześniu, warto przeprowadzić też aerację, czyli napowietrzanie trawnika. Sprawi to, że gleba zostanie rozluźniona, a do korzeni będzie docierać więcej tlenu. Należy również usunąć mech, który, zalegając pod śniegiem, może przyczynić się do powstania pleśni śniegowej.

Grabienie liści w ogrodzie

Opadłe liście potrafią wyglądać naprawdę zachwycająco – różne odcienie rudości i słoneczne przebłyski żółtego to magiczny element jesiennego krajobrazu, który wprowadza niesamowicie nastrojowy klimat do przydomowego ogrodu.

By zachować trawnik w odpowiednim stanie, trzeba jednak regularnie grabić liście, a także oczyszczać murawę z opadłych gałązek i suchych części roślin. Zalegające liście mogą powodować żółknięcie, a nawet gnicie połaci trawy – unikniesz tego, używając tradycyjnych grabi. Wygodniejszy może okazać się jednak specjalny zbieracz liści. To urządzenie, które wygląda podobnie jak kosiarka, z tym że jest ciche i nie pobiera energii, ponieważ nie ma silnika. Wystarczy spacerować, prowadząc zbieracz, a liście znajdujące się na drodze zostaną zebrane do zawieszonej na nim siatki – skutecznie i bez wysiłku.

Świetną alternatywą są również praktyczne odkurzacze do liści wyposażone w worki na odpady. Takim odkurzaczem zbierzesz liście nie tylko z trawnika, ale też z obsadzonych rabatek czy podjazdu wyłożonego kostką brukową. Weź pod uwagę model ErgoJet 3000 marki Gardena – to odkurzacz wyposażony w funkcję rozdrabiania, a tak przygotowane liście można z powodzeniem wykorzystać jako kompost. W ErgoJet 3000 zastosowano funkcję ClickFit, dzięki której z łatwością zmienisz tryb z dmuchawy na odkurzacz, według potrzeb. To sprzęt, który przyda się w każdym ogrodzie.

Uwaga! Opadłe liście to doskonałe schronienie dla jeży

Pamiętaj, że w Twoim ogrodzie mogą zadomowić się też pożyteczni lokatorzy – jeże. Warto usypać dla nich niewielkie kupki liści i gałązek, które posłużą za zimowe schronienie. Takie kopczyki można pozostawić np. wokół drzew i krzewów, tworząc przy okazji naturalną barierę, która ograniczy parowanie wody z gleby i osłoni roślinę przed mrozem.

Pielęgnacja oczka wodnego jesienią

Głównym problemem, który pojawia się jesienią, są liście wpadające do wody. Jeśli nie będziesz usuwać ich regularnie, zaczną gnić, a wtedy całe oczko będzie nadawało się już tylko do gruntownego czyszczenia. Nad oczkiem można rozpiąć siatkę lub wyposażyć się w odpowiednie narzędzia, które pozwolą w łatwy sposób na bieżąco pozbywać się liści – np. za pomocą sita do czyszczenia czy nawet szufli do liści, którą można wykorzystać też na wiele innych sposobów.

Sito Vario 2 z serii Combisystem, dostępne w ofercie Gardena, wyróżnia się dwoma rodzajami siatki – ta z dużymi oczkami sprawdzi się świetnie do wyławiania liści, a z drobnymi do zbierania insektów i innych niewielkich zanieczyszczeń z powierzchni wody. Szufla z kolei poradzi sobie nawet z dużymi gałęziami.

O czym jeszcze trzeba pamiętać? Rośliny wodne, które nie przezimują, należy przenieść do pomieszczeń (np. pistia, hiacynt wodny). Popularne lilie, grążel czy pałka wodna bez problemu przetrwają mrozy. Rośliny warto przygotować, oczyszczające je z obumarłych części – z kolei te o twardych pędach, jak sitowie, trzcina czy pałka pozostawić w zbiorniku.

Jeśli w Twoim oczku wodnym żyją rybki, zadbaj o to, by lustro wody było w większości odsłonięte – to sprawi, że więcej światła będzie docierać do dna podczas coraz krótszych dni. Gdy temperatura wody osiągnie 8°C, ryby zapadną w sen zimowy – wtedy należy przestać je dokarmiać. Pamiętaj też o wyłączeniu lub wyjęciu z wody filtrów i pomp, gdy późną jesienią pojawią się pierwsze przymrozki.

Jesienne zbiory – jak wygodnie zbierać owoce?

Jesień to najlepsza pora dla amatorów jabłek, gruszek, śliwek, a także orzechów. By jednak cieszyć się smakiem sezonowych smakołyków, trzeba je najpierw zerwać lub zebrać z ziemi, czego raczej nie zaliczamy do ulubionych aktywności.

Ten proces można sobie jednak znacznie ułatwić, sięgając po odpowiednie narzędzia! Specjaliści Gardena zaprojektowali w tym celu dwa akcesoria, których można używać z wszechstronnym drążkiem combisystem – zrywaczkę oraz zbieraczkę do owoców. Pierwszą wygodnie zerwiesz jabłka prosto z drzewa, bez potrzeby sięgania po drabinę. Z kolei drugą błyskawicznie pozbierasz owoce czy orzechy leżące na trawniku – zbieraczka złapie elementy o średnicy od 4 do 9 cm. Dzięki takim gadżetom oszczędzisz czas i szybko uporasz się z ogrodowymi obowiązkami.

Jak zadbać o drzewa i krzewy w okresie jesiennym?

Jesienią drzewa i krzewy wymagają ostrożnej pielęgnacji. Choć w tym czasie można je przycinać, to nie we wszystkich przypadkach jest to wskazane, rozwagę należy zachować też podczas przesadzania. Trzeba pamiętać także o zabezpieczeniu niektórych roślin przed mrozem.

Przesadzanie krzewów na początku jesieni

Początek września to odpowiedni moment na sadzenie lub przenoszenie niektórych drzewek oraz krzewów iglastych i zimozielonych. Z kolei gatunki owocowe, poza gatunkami wrażliwymi na mróz, jak brzoskwinie czy morele, możesz sadzić nawet późną jesienią – dzięki temu zregenerują system korzeniowy przed okresem wegetacji.

Jesienne przycinanie drzew i krzewów

Jesienne cięcie przeprowadza się w przypadku drzew i krzewów liściastych posadzonych jesienią, które zrzucają liście na zimę. Dzięki temu wiosną młode rośliny rozkrzewią się i zawiążą więcej pąków. Warto usunąć też suche lub chore, najlepiej zrobić to wczesną jesienią, jeszcze zanim spadną liście – dzięki temu unikniesz ryzyka usunięcia zdrowych gałęzi. Jesienią, po zbiorach przycina się również drzewa i krzewy owocowe – np. jabłonie, śliwy, grusze, a także maliny, jeżyny czy czarne porzeczki. Nie przycinamy za to ozdobnych roślin zimozielonych, które nie zdążą zregenerować się przed zimą.

Kluczowy dla Twojej wygody będzie natomiast wybór odpowiedniego narzędzia – krzewy i niskie drzewka nie sprawiają zwykle trudności, wystarczy sekator lub nożyce do gałęzi. Problem może pojawić się w przypadku wysokich drzew. Tutaj najlepiej sprawdzą się teleskopowe nożyce StarCut 410 plus, dzięki którym poradzisz sobie bez drabiny. Nożyce można płynnie regulować w zakresie od 230 do 410 cm, co pozwala ciąć na wysokości do 6,5 m. Głowica tnąca jest smukła i lekka, dlatego pozwala precyzyjnie przyciąć nawet te gałęzie, które rosną w pobliżu pnia. Pozostałości gałązek można po rozdrobnieniu składować na kompoście.

Przygotowanie roślin rabatowych do zimy – co warto zrobić?

Z rabatek trzeba usunąć resztki roślin jednorocznych i chwasty. Należy też przyciąć uschnięte części nadziemne bylin i roślin wieloletnich – można jednak pozostawić na nich zaschnięte kwiatostany czy owoce, które zimą ozdobią ogród. Aż do końca listopada rośliny można nawozić kompostem, obornikiem lub sztucznym nawozem, unikając jednak nawozów azotowych, które przedłużają okres wegetacji, co w efekcie może prowadzić do przemarznięcia roślin.

Byliny wieloletnie można sadzić i rozsadzać już od połowy września, to też dobry moment na przesadzanie roślin dwuletnich oraz sadzenie cebulek kwiatowych, które zimują w gruncie i kwitną wiosną. Te ostatnie najlepiej umieścić w ziemi do połowy października, przed pierwszymi przymrozkami – dzięki temu wiosną Twój ogród ozdobią m.in. krokusy, przebiśniegi, tulipany i hiacynty.

Przed pierwszymi przymrozkami obficie podlej rośliny, a delikatne egzemplarze zabezpiecz przed mrozem. Możesz zrobić to w listopadzie, jednak nie za wcześnie, by zdążyły przyzwyczaić się do niższych temperatur. Wykorzystaj włókninę (w ten sposób okryjesz nawet całe krzewinki), a w przypadku bylin przeprowadź ściółkowanie gleby, np. korą.

Jesienne uprzątnięcie terenu wokół domu

Zanim temperatury znacznie się obniżą, warto zabrać się też za porządki wokół domu. Przyjrzyj się kostce brukowej i brukowanym alejkom – jeśli w łączeniach zadomowił się mech oraz inne chwasty, warto się ich pozbyć, by posesja prezentowała się czysto i estetycznie. Można zrobić to ręcznie, jednak wygodniejszą opcją jest użycie skrobaka do fug 3 w 1 – to produkt marki Gardena, który łączy w sobie trzy funkcje. To dwa rodzaje ostrzy ze stali nierdzewnej do usuwania roślin z wąskich fug oraz metalowa szczotka, za pomocą której szybko pozbędziesz się mchu.

Po skończonej pracy wystarczy zamieść kostkę brukową i taras, do czego przydatna będzie szczotka do zamiatania. Szeroka szczotka ze skrobakiem i wysokiej jakości włosiem pozwoli bez wysiłku usunąć nawet udeptany brud i mokre liście.

Oprócz tego trzeba zabezpieczyć lub schować meble ogrodowe i narzędzia. Z kolei rośliny sezonowe umieszczone w donicach i skrzynkach usunąć, a ziemię wysypać na rabaty – puste pojemniki można umyć i schować, na pewno przydadzą się w przyszłym roku.

Jesienne miesiące to czas wzmożonych prac związanych ze sprzątaniem ogrodu i pielęgnacją roślin. Obowiązków jest sporo, a czasu wcale nie tak dużo, dlatego pracę warto sobie ułatwiać, sięgając po odpowiednie narzędzia – dzięki temu chwile spędzone w ogrodzie staną się przyjemnością, a Twój zieleniec będzie gotowy na nadejście zimy.