Trawertyn we wnętrzach – co warto wiedzieć?

Trawertyn znany był już starożytnym Rzymianom. Współcześnie wykorzystywany jest głównie w eleganckich aranżacjach wnętrz w różnych stylach. Swoją popularność zawdzięcza nie tylko nietuzinkowemu, porowatemu wyglądowi. Trawertyn ceniony jest także za lekkość, dobre przewodnictwo cieplne, łatwość pielęgnacji i niezwykłą trwałość.

Co warto wiedzieć o właściwościach tego kamienia naturalnego? W jaki sposób zastosować trawertyn w swoim domu czy mieszkaniu? Czym różnią się płytki z trawertynu, fornir trawertynowy, tynk imitujący trawertyn czy płytki ceramiczne wyglądające jak trawertyn? Jak czyścić trawertyn? Odpowiadamy na najczęściej stawiane pytania dotyczące trawertynu we wnętrzach.

Co to jest trawertyn?

Trawertyn jest porowatą wapienną skałą osadową. Powstaje w efekcie wytrącania się węglanu wapnia ze słodkich wód, zwłaszcza z gorących źródeł. Jego największe złoża znajdują się w okolicach włoskiego Tivoli, amerykańskiego Parku Yellowstone czy tureckiego Pamukkale.

Jakie właściwości ma trawertyn?

Trawertyn odznacza się dużą porowatością, dzięki czemu kamień ten jest lżejszy niż na przykład marmur. Jednocześnie materiał ten jest bardzo wytrzymały i odporny na działanie czynników atmosferycznych oraz na uszkodzenia mechaniczne. Dzięki naturalnej, neutralnej palecie barw trawertyn jest także ponadczasowy, doskonale dopasowując się do wnętrz urządzonych w różnych stylach (na przykład klasycznym, nowoczesnym, minimalistycznym). Kolejną zaletą trawertynu jest bardzo dobre przewodzenie ciepła, dzięki czemu można go zastosować na posadzki z ogrzewaniem podłogowym.

Jak wygląda trawertyn?

Trawertyn jest materiałem o dużej liczbie otworów powstałych przy formowaniu skały. Wytwarza się z niego płytki, blaty oraz elementy dekoracyjne z porami, czyli niewypełniane, jak również bez otworów, czyli wypełniane spoiwem żywicznym lub profesjonalną szpachlą do kamienia naturalnego.

Jaki kolor ma trawertyn? Ten kamień naturalny, zależnie od miejsca wydobycia skały, może mieć barwę od kremowej i jasnobeżowej, przed żółtą i brązową, aż po pomarańczową. Poszczególne produkty wykonane z naturalnego trawertynu, nawet jeżeli pochodzą z jednej partii, mogą nieznacznie różnić się od siebie odcieniem oraz wzorem.

Jakiej obróbce poddawany jest trawertyn?

Dostępne są produkty z trawertynu poddanego różnym typom obróbki. Najczęściej są to płytki, blaty czy forniry kamienne z trawertynu polerowanego (o lśniącej powierzchni), trawertynu szpachlowanego i szlifowanego (z wypełnionymi porami i satynową powierzchnią), trawertynu bębnowanego (o porowatej powierzchni i zaokrąglonych krawędziach), trawertynu szczotkowanego (o porowatej i matowej powierzchni), trawertynu dłutowanego (z krawędziami postarzanymi za pomocą młotkowania) czy trawertynu łupanego (z obłupaną, szorstką powierzchnią). Wyróżnia się również trawertyn crosscut (z jednolitą strukturą) oraz trawertyn veincut (w pasy, z widocznym przekrojem warstw skały). Pierwszy z nich powstaje podczas cięcia bloków kamienia w poprzek żył skalnych, a drugi – który jest najbardziej popularny - przy cięciu wzdłuż nich.

Jak pielęgnować i impregnować trawertyn?

Naturalny trawertyn jest łatwy w czyszczeniu. Do jego pielęgnacji wystarczy używać czystej wody (przy codziennym myciu) lub wody z niewielkim dodatkiem delikatnego płynu do mycia naczyń (raz na tydzień). Przy czyszczeniu trawertynu nie powinno się natomiast sięgać po silne środki chemiczne, np. wybielacze, odplamiacze czy środki czyszczące na bazie octu, chloru i kwasów. Przy trudnych do usunięcia plamach najlepiej skorzystać z profesjonalnych preparatów do czyszczenia trawertynu lub marmuru.

Czynnością, którą powinno się przeprowadzić po ułożeniu powierzchni z trawertynu, a następnie raz do roku, jest impregnacja. Jak impregnować trawertyn? Kluczem do sukcesu jest wybór odpowiedniego środka, czyli specjalistycznego preparatu do impregnacji naturalnego kamienia. Powinno się go stosować na czyste i suche powierzchnie z naturalnego trawertynu, wcierając miękką ściereczką.

Co wybrać – trawertyn naturalny czy imitację?

Trawertyn jest materiałem niezwykle wdzięcznym, ale także drogim. Ze względu na jego rosnącą popularność, producenci materiałów do wykańczania wnętrz oferują coraz częściej nie tylko wyroby z naturalnego trawertynu, ale także jego imitacje. W sprzedaży dostępne są więc zarówno płytki, blaty, forniry kamienne, umywalki czy nawet wanny z naturalnego kamienia, jak również płytki ceramiczne o wyglądzie trawertynu i tynki mineralne, które po nałożeniu imitują strukturę tego kamienia naturalnego. Czym się różnią od siebie?

Płytki z naturalnego trawertynu stosuje się zarówno na podłogach, jak również na ścianach. Produkowane są one przeważnie z grubościach 10, 12, 15, 20 oraz nawet 30 milimetrów - wewnątrz najczęściej używa się płytek 12-15 milimetrów. W większości przypadków nie wymagają one fugowania, dzięki czemu łatwo z ich pomocą można uzyskać jednolitą, gładką powierzchnię. Odstępstwem od tej reguły są podłogi z ogrzewaniem podłogowym – w takim przypadku zaleca się zastosowanie elastycznej fugi między płytami z trawertynu naturalnego. Odpowiednio zaimpregnowane mogą być wykładane nie tylko w salonie, przedpokoju czy kuchni, ale także w łazienkach (również pod prysznicem), na basenach czy nawet w saunach.

Płytki ceramiczne imitujące trawertyn są rozwiązaniem zdecydowanie tańszym niż zastosowanie naturalnego trawertynu. Przy użyciu niedrogich płytek o wyglądzie trawertynu trudno jednak uzyskać naturalny wygląd przy dużych powierzchniach ścian czy podłóg. Dlaczego? Producenci glazury najczęściej oferują płytki o jednakowym lub niezbyt urozmaiconym wyglądzie. Jeżeli zostaną one nieumiejętnie ze sobą zestawione, mogą wyglądać sztucznie. W przypadku kafelek imitujących trawertyn nie ma również możliwości tak dużego wyboru sposobu wykończenia powierzchni jak w przypadku naturalnego kamienia. Gdzie układać płytki ceramiczne przypominające trawertyn? Sprawdzą się one w łazience, kuchni, salonie oraz przedpokoju.

Blaty z trawertynu cechują się bardzo duża wytrzymałością na uszkodzenia oraz erozję. Właściwie pielęgnowane i regularnie impregnowane mogą służyć nie tylko przez lata czy dekady, ale także wieki. Ze względu na duże ryzyko kontaktu z wilgocią, chemikaliami oraz tłuszczem najczęściej wypełnia się ich pory specjalną szpachlą i szlifuje lub pokrywa się całość bezbarwną żywicą. Blaty z naturalnego trawertynu można stosować zarówno wewnątrz, na przykład w kuchni czy łazience, jak również na zewnątrz, na przykład w kuchni na otwartym powietrzu.

Tynk imitujący trawertyn to mineralny, drobnoziarnisty tynk, który produkuje się na bazie spoiwa wapiennego. Jest on odporny jest na szorowanie, kontakt z wilgocią oraz działanie grzybów. Dostępny jest w formie proszku, który należy w odpowiednich proporcjach wymieszać w wodą, a następnie od razu nakładać na ścianę czy sufit. Chociaż efekt jest tylko zbliżony do wyglądu naturalnego kamienia, z powodzeniem można go zastosować przy niskobudżetowych projektach wnętrzarskich. Najczęściej tynk trawertynowy wykorzystuje się do ozdobienia obudowy kominka czy ściany w salonie, ale z powodzeniem można go użyć również w łazience czy kuchni.

Fornir kamienny jest stosunkowo rzadko używanym rozwiązaniem. Jest to cienki i giętki arkusz wykonany z łupków trawertynu o grubości około 1-3 milimetrów, które łączone są z włóknem szklanym za pomocą żywic poliestrowych. Mimo niepozornej budowy fornir z trawertynu jest odporny na szorowanie i uszkodzenia oraz kontakt z wilgocią. Można go stosować do obudowy wysp kuchennych, mebli, ale także ozdabiania ścian czy obudowy kominka.

Jakie są najmodniejsze rozwiązania z trawertynem w roli głównej?

Trawertyn standardowo wykorzystywany jest do pokrywania powierzchni podłóg (w łazience, kuchni, salonie, przedpokoju) i ścian (w kuchni, łazience i salonie). Materiał ten można wprowadzić do wnętrza również w inny sposób. Z trawertynu mogą być wykonane stopnie schodów wewnętrznych, parapety, umywalka i wanna w łazience czy zlew w kuchni. Fornirem trawertynowym czy wielkoformatowymi płytami z trawertynu można ozdobić obudowę kominka, wyspę kuchenną czy przestrzeń nadblatową w kuchni. Każdy salon nabierze elegancji, jeżeli ozdobi się go stolikiem kawowym z blatem z naturalnego trawertynu lub dekoracjami z tego kamienia (na przykład rzeźbą z trawertynu).