Kondygnacje dylematów, czyli dom parterowy czy piętrowy?

To temat wykraczający znacznie poza nasze prywatne preferencje i upodobania. Owszem, kryterium gustu jest tu niezwykle istotne, jednak szukając odpowiedzi na pytanie „parterowy czy piętrowy”, wkraczamy raczej na wody tematyki użyteczności i funkcjonalności, a oprócz tego – planowania i przewidywania.

Aby dokładnie poznać i przeanalizować nasze potrzeby, architekt zada nam szereg pytań dotyczących „domu marzeń” oraz „domu potrzeb”. A następnie podpowie, na jakie rozwiązania warto się zdecydować oraz na jakie ustępstwa pójść, aby oba obrazki nakładały się na siebie. Ile osób zamieszka w budynku? Czy dom powstaje na potrzeby rodziny wielopokoleniowej? Czy planujemy powiększyć rodzinę? Wszystkie te czynniki mają znaczenie przy wyborze projektu domu – parterowego lub piętrowego.

Jedno piętro wystarczy

Wykonawcy zgodnie twierdzą: domy parterowe są najprostsze w budowie, jednak niekoniecznie wiąże się to z niższymi kosztami inwestycji. „W przypadku domów parterowych, ze względu na usytuowanie wszystkich pomieszczeń na jednej kondygnacji, będziemy potrzebować bardziej obszernej, a zarazem kosztownej działki – mówi Bartosz Rybski, Sales Manager w firmie Novio.pl. Droższe będą również takie elementy, jak konstrukcja dachu i fundamenty (ze względu na większą powierzchnię zabudowy w stosunku do domu z poddaszem).”

Plusy i minusy parteru

Domki parterowe sprawdzą się przede wszystkim, gdy wśród domowników są osoby starsze, niepełnosprawne lub małe dzieci. Niwelujemy dzięki temu problemy z pokonywaniem schodów czy wchodzeniem na piętro – wszystkie strefy domu mamy w zasadzie w zasięgu ręki.

Z drugiej strony zwraca się uwagę na wyzwanie, jakim jest komunikacja w domu parterowym. Zaplanowanie wszystkich pomieszczeń i stref na jednym poziomie stanowi dość skomplikowane zadanie nawet dla doświadczonego architekta. „Przy domach parterowych występuje wiele pomieszczeń na jednej kondygnacji, co wymaga połączenia ich labiryntem korytarzy i holi, które powodują sztuczne zwiększanie powierzchni użytkowej” – tłumaczy Bartosz Rybski. Należy pamiętać też o takich – wydawałoby się – mało znaczących kwestiach, jak uwzględnienie w projekcie budynku łazienki (Jedna czy dwie? W którym miejscu? Układ parterowy sprawia, że instalacja wodno-kanalizacyjna jest bardziej skomplikowana).

A może piętrowy?

Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że domy piętrowe są nieco popularniejsze od parterowych – szczególnie te, w których za drugą kondygnację służy poddasze użytkowe. Czy z popularnością wiąże się wyższa cena? „W przypadku budynków z poddaszem dodatkowe koszty generowane będą w wyniku budowy schodów, urządzania poddasza, czy też montażu dodatkowych okien na drugiej kondygnacji” – podpowiada Bartosz Rybski z Novio.pl. Jednak, jak podkreśla, różnice w kosztach będą znikome. Pamiętajmy, że przy domach piętrowych oszczędności są związane m.in. z zakupem działki. Każdy metr powierzchni działki jest, dosłownie, na wagę złota, a budynek piętrowy „zmieści się” na mniejszej powierzchni niż parterowy.

W piętrowym budynku podział wnętrza na strefy funkcjonalne jest znacznie łatwiejszy. Na parterze lokujemy zazwyczaj strefę ogólnodostępną, dzienną i „towarzyską”, czyli salon i kuchnię, zaś na piętrze – część prywatną, tzw. nocną wraz z sypialniami domowników oraz pokojem gościnnym. Taki podział ma również inne, ale wciąż praktyczne uzasadnienie. Jeśli „na górze” zaplanujemy sypialnie, to w ciągu dnia, będziemy mogli w nich utrzymywać nieco niższą temperaturę niż na parterze. Sprawi to, że oszczędzimy na rachunkach za ogrzewanie.

Patrz w przyszłość

Na projekty domów piętrowych, szczególnie tych z poddaszem do późniejszej adaptacji, zwracają uwagę m.in. inwestorzy poważnie myślący o przyszłości. „Takie budynki są najczęściej wybierane przez młodych ludzi, którzy planują stopniowe powiększanie rodziny i dlatego poszukują rozwiązania zapewniającego funkcjonalność oraz bezproblemową rozbudowę domu w przyszłości – twierdzi Katarzyna Braun-Szulc, architekt z Pracowni Projektowej ARCHIPELAG. W takich projektach na parterze ulokowana jest strefa dzienna z kuchnią i salonem oraz część nocna z dwoma lub trzema sypialniami, natomiast na strychu znajduje się otwarta przestrzeń, którą domownicy mogą zagospodarować zgodnie z własnymi potrzebami i upodobaniami” – kontynuuje.

Zyskujemy więc komfortową przestrzeń, którą możemy dowolnie zaadaptować - w zależności od naszych zmieniających się potrzeb czy preferencji. „Większość inwestorów przekształca poddasze w dodatkowe pokoje dla dzieci lub planuje tam intymny azyl przeznaczony do wyłącznej dyspozycji rodziców – dużą sypialnię z własną łazienką i garderobą. Można tu także urządzić wyciszony gabinet lub słoneczną pracownię” – mówi architekt.

Jak wybrać?

Liczba kondygnacji to niejednokrotnie wynikowa powierzchni działki. Większe połacie nie ograniczają nas i pozwalają zadziałać wyobraźni, z kolei niewielka działka może skutecznie ostudzić zapał miłośników budynków parterowych. Jednak, jak podpowiada Bartosz Rybski z Novio.pl, to, jaki projekt wybierzemy, powinno stanowić rezultat dokładnej analizy wielu dodatkowych czynników. „Czy działka jest na tyle ustawna i obszerna, że pozwoli inwestorowi na usytuowanie swobodnie na niej domku parterowego o większej powierzchni zabudowy? Czy inwestora stać na droższą obszerniejszą działkę pod dom parterowy? Czy ma kłopoty lub będzie miał z wchodzeniem po schodach? Czy warunki zabudowy lub miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego do jego działki nie narzucają już kąta nachylenia połaci dachowej np. od 10 do 25 stopni, który automatycznie zadecydują za niego i narzucą mu budowę domu parterowego?” – wylicza.

Okazuje się bowiem, że dylemat ma podłoże nie tylko estetyczne, co funkcjonalne.