Renowacja drzwi: jak odnowić stare drzwi? Poradnik krok po kroku

Osoby kupujące bądź dziedziczące nieruchomość z rynku wtórnego lub chcące uniknąć wymiany drzwi w bloku, a także miłośnicy starej stolarki w nowym budownictwie często decydują się na własnoręczne odświeżenie starych skrzydeł drzwiowych i ościeżnic. Jak odnowić drzwi, by efekt był zadowalający? Oprócz podstawowych zdolności manualnych, konieczne jest posiadanie odpowiedniego miejsca do pracy oraz narzędzi, a także wiedzy, jak krok po kroku przeprowadzić renowację. Podpowiadamy nie tylko, jak krok po kroku odświeżyć drzwi drewniane, ale także, jak odnowić stare drzwi z szybą oraz z płyty pilśniowej.

Odnawianie starych drzwi – przed rozpoczęciem prac

Przygotowanie do renowacji starych drzwi rozpocząć należy od dokładnego obejrzenia skrzydła drzwiowego (bądź skrzydeł, zależnie od modelu), a także ościeżnicy, czyli futryny. Jest to niezbędne, by ocenić, czy w ogóle nadają się one do odświeżenia, a także, by dowiedzieć się, z jakiego materiału zostały wykonane oraz jakimi środkami wykończone. Od tych informacji zależeć będzie wybór odpowiednich narzędzi (np. opalarki czy papieru ściernego) oraz materiałów do stworzenia nowej powłoki zewnętrznej drzwi (np. farb, olejów, tapet czy oklein).

Renowacja drzwi drewnianych krok po kroku

Stare drzwi drewniane najczęściej, mimo upływu lat, zachowane są w całkiem dobrej kondycji, która pozwala na przeprowadzenie zakończonej sukcesem renowacji. W większości przypadków zostały one pokryte nie tylko wieloma warstwami farby olejnej do drewna, ale także trudnym w usunięciu impregnatem starego typu (w kolorze zielonym bądź brązowo-pomarańczowym). Jak odnowić stare drzwi drewniane i od czego zacząć prace?

Usunięcie starej farby z drzwi

Pierwszym krokiem przy renowacji starych drzwi jest usunięcie starych powłok lakierniczych. Najczęściej stosuje się opalarkę (dostępna w sklepach budowanych za kilkadziesiąt złotych), która na zasadzie podobnej do suszarki do włosów wytwarza gorące powietrze. Pod jego wpływem farby tzw. olejne kurczą się i na ich powierzchni powstają charakterystyczne bąble. Ciepłą jeszcze warstwę zeskrobuje się delikatnie za pomocą szpachelki. Co ważne, niezwykle istotne jest, by opalarki nie trzymać zbyt blisko czyszczonej powierzchni, gdyż można spalić farbę i zniszczyć znajdujące się pod nią drewno.

Drugą metodą jest pokrycie starej powłoki specjalnymi środkami chemicznymi o żelowej konsystencji, które nakłada się pędzlem, a następnie odczekuje podany przez producenta czas i zeskrobuje zmiękczoną warstwę farby szpachelką. Preparaty tego typu doskonale sprawdzą się na drzwiach ozdobionych rzeźbieniami, z których „zwarzoną” farbę można usunąć przez delikatne pocieranie watą stalową lub szczotką drucianą.

Trzeci sposób, czyli korzystanie ze specjalistycznej cykliny do drewna - przeznaczony jest raczej dla osób, które mają wprawę w pracach stolarskich. Zbyt mocny docisk lub prowadzenie cykliny pod nieodpowiednim kątem mogą bowiem sprawić, że na drewnie pojawią się ubytki i rysy. We wszystkich przypadkach konieczne jest zastosowanie maski ochronnej, rękawic oraz okularów ochronnych.

Pamiętaj! Farbę należy zdjąć również z ościeżnicy, a także elementów metalowych takich jak zawiasy.

Szlifowanie drzwi

Resztki farby z trudno dostępnych miejsc, np. szpar czy szczelin, a także warstwę impregnatu (który odporny jest na działanie wysokiej temperatury) usunąć można przez szlifowanie. Metoda ta jest również konieczna, by uzyskać równą i gładką powierzchnię skrzydła drzwiowego. Jak się do tego zabrać? Należy przygotować elektryczną szlifierkę (oscylacyjną, mimośrodową bądź taśmową) oraz maskę i okulary chroniące przed znajdującym się w powietrzu pyłem.

Usunięcie szkodników z drewnianych drzwi

Jeżeli mamy do czynienia ze starymi drzwiami drewnianymi, niezwykle istotne jest, by przed malowaniem zwrócić uwagę, czy nie są one zaatakowane przez szkodniki takie, jak np. spuszczel, kołatek czy miazgowiec. Jeżeli tak jest, to na wyszlifowanym drewnie gołym okiem powinno być widać wyżłobione kanaliki czy dziurki o średnicy kilku milimetrów (od ok. 2 do nawet 5) i wysypująca się z nich tzw. mączkę drzewną pomieszaną z odchodami owadów. By uniknąć zainfekowania innych drewnianych elementów w domu czy mieszkaniu, warto usunąć szkodniki. Jak?

Skuteczną i stosunkowo prostą metodą jest zastosowanie środków chemicznych, czyli preparatów owadobójczych do drewna. Można je rozprowadzić pędzlem na powierzchni skrzydła drzwiowego i ościeżnicy oraz wstrzykiwać przy użyciu strzykawki z cienką igłą w widoczne otwory. Następnie należy postępować zgodnie z instrukcją podaną przez producenta. Najczęściej poddany takiemu zabiegowi element drewniany należy owinąć szczelnie folią (np. z rolki – dostępna jest w sklepach budowlanych) i odczekać właściwy czas, zanim przystąpi się do kolejnych prac.

Pamiętaj! Przy stosowaniu preparatów owadobójczych korzystaj z maski, rękawic i okularów ochronnych.

Naprawa drzwi – uzupełnianie ubytków

Jeżeli po szlifowaniu okaże się, że na drzwiach widoczne są sporych rozmiarów ubytki, np. dziury, szczeliny czy rysy, a także nieestetyczne otwory po szkodnikach, konieczne może okazać się ich uzupełnienie specjalną szpachlą do drewna. Nakłada się je na oczyszczoną i odpyloną powierzchnię szpachelką, a po wyschnięciu i utwardzeniu się masy nierówności niweluje się papierem ściernym o wysokiej gradacji. Jeżeli chcesz, by po malowaniu drzwi miały widoczny rysunek słojów, staraj się dobrać szpachlę w kolorze najbardziej zbliżonym do naturalnej, oczyszczonej barwy drewna. Ze względu na fakt, że szpachlówki do drewna inaczej chłoną barwione lakiery niż surowe drewno, istnieje jednak ryzyko, że kolor końcowy nie będzie jednolity.

Pamiętaj! Jeżeli ubytki są głębokie, konieczne będzie kilkukrotne szpachlowanie – jedna warstwa nie powinna mieć więcej niż ok. 4 mm.

Malowanie drzwi

Ostatnim etapem renowacji jest malowanie drzwi drewnianych. Na dokładnie wyczyszczone ze starych warstw lakieru, wyszlifowane, wolne od szkodników i odpylone drzwi nałożyć można różnego typu produkty do wykończenia. Który z nich wybrać?

Najczęściej stosowane są kryjące farby do drzwi (np. alkidowe, akrylowe, kredowe czy tzw. tablicowe), które zapewniają jednolitą powierzchnię bez widocznych słojów drewna. Chętnie wykorzystywane do malowania drzwi drewnianych są również barwiące bejce do drewna i lakiery, które tworzą na powierzchni drewna nieprzenikalny film, zabezpieczając je przed uszkodzeniami mechanicznymi i wilgocią, jednocześnie odsłaniając rysunek słojów. Dosyć popularne do zabezpieczenia drzwi wewnętrznych są także woski, olejowoski czy oleje, które głęboko wnikają w strukturę drewna i chronią je, pozwalając mu jednocześnie oddychać i oddawać wilgoć na zewnątrz. W przypadku renowacji drzwi wewnętrznych wystarczy użycie kilku (najczęściej 2-3) warstw farby, gdy jednak chcemy odnowić drzwi zewnętrzne, przed malowaniem trzeba zastosować odpowiedni impregnat do drewna oraz farbę do drzwi zewnętrznych, które będą chronić je przed działaniem czynników atmosferycznych.

Sam wybór farby do drzwi drewnianych to nie wszystko. Istotne jest także, by do malowania drzwi używać odpowiednich narzędzi. Idealne do dużych gładkich powierzchni, takich jak drzwi, będą wałki, a do uzupełniania szczelin, zakamarków czy malowania krawędzi sprawdzą się pędzle. Większość producentów posiada co najmniej kilka typów pędzli i wałków do malowania - mają one różną długość czy typ włosia zależnie od powierzchni, do której będą używane. W przypadku drzwi drewnianych najlepiej wybrać wałki o krótkim runie lub gąbkowe, które zapewnią gładką powierzchnię po malowaniu. Ich typ uzależniony jest od wybranej farby - nylonowe i poliestrowe najlepiej wybrać przy preparatach wodorozcieńczalnych, welurowe, moherowe i gąbkowe przy rozpuszczalnikowych. W przypadku pędzli najlepiej sprawdzą się modele o miękkim włosiu (do produktów wodorozcieńczalnych o włosiu sztucznym, a do rozpuszczalnikowych o włosiu naturalnym).

Jak pomalować drzwi? Odpowiedź jest prosta – jak tylko nam się podoba. Od kilku lat z mody nie wychodzi malowanie drzwi na biało. To uniwersalny pomysł zwłaszcza w przypadku drzwi wewnętrznych. Ciekawym pomysłem jest również zastosowanie farby tablicowej, niekoniecznie czarnej (dostępne są one w wielu różnych kolorach).

W przypadku drzwi zewnętrznych chętnie stosowane są odważne barwy takie jak czerwony, niebieski czy żółty. Drzwi podczas malowania powinny leżeć na koziołkach stolarskich – pozwoli to zminimalizować ryzyko powstania zacieków. Przed położeniem farby w wybranym przez siebie kolorze, warto zastosować farbę podkładową. Malować należy długimi pociągnięciami pędzla bądź wałka farbę od górnej lewej części drzwi do dołu, starając się nie najeżdżać na miejsca już pomalowane.

Pamiętaj! Chcąc uzyskać jednolity kolor, konieczne jest użycie co najmniej dwóch warstw farby (po pierwszej warstwie trzeba delikatnie zmatowić powierzchnię papierem ściernym o wysokiej gradacji).

Renowacja drzwi z płyty pilśniowej

Drewno nie jest jedynym materiałem, z którego dawniej wytwarzano drzwi. Chociaż w starych kamienicach rzeczywiście można spodziewać się skrzydeł i ościeżnic drewnianych, w blokach mieszkalnych z okresu PRL przeważnie dominowały lekkie drzwi oklejane. Je również można z powodzeniem odświeżyć. Jak zatem odnowić stare drzwi z płyty pilśniowej?

Odnawianie drzwi wewnętrznych z szybą

Jak odnowić stare drzwi pokojowe z szybą? Tego typu skrzydła drzwiowe, niezależnie, czy są wykonane z drewna, czy z płyty pilśniowej, można odświeżyć na co najmniej dwa sposoby. Oczywiście podstawą jest solidna renowacja skrzydła drzwiowego w sposób odpowiadający materiałowi, z którego są wykonane (zgodnie z powyższymi wskazówkami). Odświeżeniu ulec może również samo przeszklenie. Sprawdzone pomysły na stare drzwi z szybą to m.in. zastosowanie na szybie okleiny. Transparentna sprawdzi się w sytuacji, gdy zależy nam, by nie ograniczać dostępu światła. Okleiny kryjące, dostępne w najróżniejszych wzorach i kolorach pozwalają za to dopasować drzwi do stylu wnętrza. Gdy chcemy powiększyć optycznie przestrzeń, warto specjalnym klejem do luster dwustronnie na szyby wkleić przycięte na rozmiar u szklarza lustra.

Szybę w starych drzwiach, zwłaszcza jeżeli jest ona ozdobiona wypukłymi wzorami, można również pomalować. Gdy zależy nam na tym, by była ona częściowo transparentna, można zastosować matującą farbę do szkła. Gdy chcemy uzyskać kolorową powierzchnię, po odtłuszczeniu konieczne jest użycie specjalnej farby podkładowej, a następnie kryjącej farby, np. uniwersalnej emalii w formie sprayu.

Pamiętaj! Okleinę można zastosować na gładką, wyczyszczoną i odtłuszczoną szybę. Nie sprawdzi się ona natomiast na szybach z wypukłymi wzorami.