Jak urządzić kuchnię, aby była funkcjonalna? Ergonomia w kuchni

Rozpakowywanie toreb z zakupami wymaga rozwiniętych umiejętności logistycznych, podobnie poszukiwanie potrzebnych talerzy i szklanek oraz produktów, z których za chwilę mamy ugotować obiad. Przemyślany projekt kuchni sprawi, że bez kłopotów poradzimy sobie z obowiązkami – o ile nie zapomnimy o podstawowych zasadach kuchennej ergonomii. Mimo iż każda kuchnia jest inna, zasady związane z ergonomią pomieszczenia pozostają podobne. Wystarczy poznać kilka podstawowych reguł, aby stworzyć kuchnię nie tylko efektowną, ale i funkcjonalną.

Po pierwsze: myśl strefowo

Zapiszmy sobie: w kuchni wyróżniamy kilka głównych stref. Lodówka i poszczególne szafki to strefa zapasów, wszelkie miejsca, w których ulokowaliśmy naczynia i sztućce – przechowywania; oprócz tego mamy strefę zmywania, przygotowywania i gotowania. Fundamentalne reguły planowania wymienionych „punktów” znamy wszyscy: lokujemy kosz na śmieci w szafce pod zlewem, a szufladę ze sztućcami niedaleko półki z talerzami.

Ważne są też odległości pomiędzy wymienionymi punktami. Podstawowym założeniem w ergonomii kuchni jest zasada ergonomicznego trójkąta – tłumaczy arch. Anna Kuk–Dutka z ANCHAL STUDIO. Wierzchołki trójkąta to trzy główne urządzenia w kuchni, czyli: płyta/piekarnik, lodówka oraz zlewozmywak. Aby niepotrzebnie nie biegać po całej kuchni, suma boków trójkąta pomiędzy tymi sprzętami AGD nie powinna być mniejsza niż 360 cm oraz większa niż 660 cm. Standardowo w jednym ciągu układa się lodówkę, potem zlew, a na końcu płytę. Nie można przy tym zapominać o wygodnym blacie do pracy i o tym, że czasami jesteśmy jednak mocno przyzwyczajeni do własnych innych rozwiązań niż standardowe schematy – zauważa.

To więc wzorcowy „przepis” na perfekcyjny układ, który powinniśmy modyfikować z uwagi na indywidualne preferencje, specyfikę wnętrza, gabaryty kuchni, zabudowę (np. dwurzędowa lub w kształcie litery U) czy też połączenie pomieszczenia z jadalnią. Podstawą planowania kuchni jest strefowanie – podkreśla arch. Edyta Malec z emDESIGN home & decoration. Należy tak organizować przestrzeń, aby najczęściej używane „punkty” były odsunięte od przestrzeni jadalnianej. W małych kuchniach najlepiej sprawdzają się stoliki w formie mobilnej, składane lub wysuwane. Jak podwójny blat, którego dolna część po wysunięciu służyć może jako „stół”. Odpowiednio usytuowany (strefa zapasów/przechowywania) nie powinien kolidować z gotowaniem. W większych pomieszczeniach najlepszym rozwiązaniem jest wyspa, przy której można jednocześnie przygotowywać, jak i spożywać posiłki – mówi architekt.

Co mają wspólnego wyspa i szafa?

Wspomniana wyspa kuchenna może być więc rozwiązaniem wielu problemów. Ulokowana w optymalnej bliskości do lodówki, poszczególnych sprzętów, szafek znacznie usprawni proces przygotowywania posiłków, przedłuży strefę roboczą (zwłaszcza wyspa z zamontowanym zlewozmywakiem oraz płytą grzewczą) lub nawet stanie się centrum towarzyskiego życia, które – jak wiadomo – toczy się w kuchni.

Oprócz tego warto podkreślić, że niezwykle istotne jest zapewnienie odpowiedniej ilości miejsca do przechowywania – garnków, gadżetów, akcesoriów i przypraw z każdym miesiącem będzie przybywać. Świetlana przyszłość czeka więc też tzw. garderoby kuchenne, czyli duże szafy skrywające w sobie dziesiątki półek i szuflad.

Bardzo ważne: oświetlenie

Ergonomia oznacza komfort przy wykonywaniu danych czynności, musimy więc wspomnieć również o oświetleniu. Warto pomyśleć o kilku źródłach światła, pozwalających na doświetlenie najważniejszych stref, szczególnie przygotowywania posiłków. Zamontujmy jedno światło główne (lub – przy dużej kuchni – parę większych lamp) oraz kilka punktowych, załączanych wedle zapotrzebowania. Podstawą powinno być jednak światło dzienne - świetnie, jeśli nasza kuchnia wychodzi na południe lub wschód.

Pamiętajmy: uniwersalne sposoby nie istnieją (a ubrania w rozmiarze uniwersalnym często źle na nas leżą). Każdy projekt powinien być szyty na miarę danej kuchni oraz brać pod uwagę indywidualne uwarunkowania pomieszczenia. Zasady kuchennej ergonomii możemy jednak wdrożyć bez względu na wielkość, kształt czy rodzaj zabudowy. Dobrze jest jednak skorzystać z porady architekta.