Temperatura w lodówce i prawidłowe przechowywanie żywności – porady
Porządek w lodówce to nie tylko regularne czyszczenie półek i szuflad, ale również odpowiednie przechowywanie i rozmieszczenie produktów w poszczególnych segmentach chłodzącego urządzenia. To, jak należy grupować i umieszczać żywność w lodówce, bezpośrednio wiąże się z różnicami temperatury na półkach. Surowe mięso wymaga innego stopnia schłodzenia niż przetwory czy nabiał. Źle rozmieszczone produkty będą albo źle smakować, albo szybciej się zepsują, dlatego tak ważne jest, aby wyrobić sobie nawyk prawidłowego rozmieszczania żywności w lodówce. Jak to zrobić? Jaka temperatura jest optymalna w lodówkach? Co warto przechowywać na drzwiach lodówki, a co w dolnych szufladach? Oto nasz poradnik.
Mało osób zdaje sobie sprawę, że żywność – surową czy po obróbce – należy grupować, a następnie odpowiednio umieszczać na półkach czy szufladach. Większość z nas jednak z pośpiechu układa jedzenie chaotycznie, dokładając wszelkich starań, aby miski, pudełka i garnki zmieściły się na półkach. Z zadowoleniem zamykamy szczelnie lodówkę, nie zdając sobie sprawy, że świeże mięso sąsiaduje z warzywami zjadanymi na surowo, a otwarty twaróg lub jogurt umieściliśmy obok czosnku lub cebuli. Ponadto mylnie wychodzimy z założenia, że temperatura w lodówce we wszystkich jej segmentach – od dolnych szuflad po górne półki – jest taka sama, a nasze produkty są przez to bezpiecznie przechowywane. Konsekwencje chaotycznego rozmieszczania produktów mogą być przeróżne – zmieniony smak potraw, nieprzyjemny zapach z lodówki czy zatrucia pokarmowe to tylko niektóre z nich.
Jaka powinna być temperatura w lodówce?
Producenci kuchennego sprzętu AGD są zdania, że optymalna temperatura w lodówce powinna wynosić 4-5 stopni. Warto jednak zaznaczyć, że dolne półki i szuflady zachowują najniższą temperaturę (ok. 3-4 stopnie), a wyższe partie – ze względu na to, że cieplejsze powietrze kumuluje się właśnie w tym miejscu – utrzymują około 5-6 stopni.
Dlaczego prawidłowa temperatura w lodówce to właśnie 4-5 stopni? Niższa sprawi, że na niektórych produktach zacznie pojawiać się szron, a żywność w dolnych partiach będzie zamrożona. Ciągłe zamrażanie i rozmrażanie produktów jest niebezpieczne ze względu na rozwój toksyn i bakterii groźnych dla zdrowia człowieka, dlatego powinniśmy unikać zbyt niskiej temperatury w lodówce.
Zbyt wysoka temperatura jest również niebezpieczna dla długo przechowywanej żywności. Podstawową funkcją lodówki jest chłodzenie, a więc przedłużanie przydatności produktów do spożycia. Magazynowanie żywności w temperaturze przekraczającej 8-10 stopni przyspieszy naturalne procesy rozkładu żywności, która po krótkim czasie nie będzie nadawała się do spożycia.
W nowszych lodówkach stosuje się zaawansowane technologie pozwalające nie tylko ustawienie prawidłowej temperatury, ale i włączenie przydatnych funkcji m.in.: zimnego nawiewu w dolnych komorach, oświetlenia led przedłużającego świeżość produktów czy funkcji no frost zapobiegającej tworzeniu się szronu w lodówce. W starszych modelach możemy natomiast ustawić temperaturę lodówki, a w jej wnętrzu umieścić elektryczny termometr, dzięki czemu będziemy pewni, że system chłodzenia działa prawidłowo, a nasza żywność jest świeża i bezpieczna.
Przechowywanie żywności w lodówce – jak układać produkty w lodówce?
Niewielkie różnice (1-2 stopnie) między segmentami lodówki sprawiają, że poszczególne produkty należy umieszczać wyłącznie na dolnych półkach i szufladach, inne natomiast możemy bez wahania kłaść w górnych częściach lodówki lub na jej drzwiach. Układając produkty w lodówce, warto wziąć pod uwagę nie tylko temperaturę, ale rodzaj żywności, ponieważ niektóre produkty powinny być odseparowane od reszty. Grupowanie żywności oraz porządek we wnętrzu lodówki pozytywnie odbiją się również na naszej codziennej organizacji jadłospisu i planowaniu zakupów. Mając porządek w lodówce i bezpośredni dostęp do wszystkich produktów, będziemy rzadziej wyrzucać żywność i tym samym zaoszczędzimy sporo pieniędzy.
Jak układać w lodówce żywność – nasz poradnik
- Dolne szuflady w lodówce
Wysuwane półki to idealne miejsce do przechowywania warzyw i owoców, ale również świeżych ziół – natki pietruszki czy koperku, które – jeśli przyklejone do tylnej ścianki lodówki – szybko by zamarzły i nie byłyby zdatne do spożycia.
Choć dolne szuflady ze względu na doskonałą wentylację są idealnym miejscem na przechowywanie warzyw i owoców, to nie wszystkie świeże produkty nadają do chłodzenia w lodówce. Niektóre warzywa i owoce mogą zmienić smak (np. gorzknieć) lub szybciej się psuć ze względu na niską temperaturę. Do lodówki nie nadają się m.in.: pomidory, cebula, suszone owoce, czosnek, świeża bazylia, ziemniaki, melony. Ponadto powinniśmy również trzymać osobno te warzywa i owoce, które wydzielają etylen, z tymi, które są na tę substancję uczulone. Kiwi, banany, awokado, pomidory, śliwki i gruszki, które produkują etylen, powinny być trzymane z dala od jabłek, szparagów, ogórków, ziemniaków, bakłażanów, sałat i marchewek, które szybciej dojrzeją i stracą swój wyrazisty smak.
- Najniższa półka lodówki
Dolny segment lodówki jest najchłodniejszą przestrzenią w całym urządzeniu, dlatego powinniśmy trzymać tutaj surowe mięso oraz ryby i nic więcej. Dlatego to takie ważne? Bakterie w surowym mięsie, których pozbywamy się w trakcie obróbki cieplnej, mogą przejść na inne produkty – dlatego wszystkie produkty spożywane na surowo powinny być trzymane z dala od świeżego mięsa, któremu warto, mimo wszystko, wydzielić osobną półkę w lodówce, aby zminimalizować ryzyko kontaminacji. Oprócz tego należy trzymać surowe mięso w szczelnych pudełkach i opakowaniach, aby wydzielane soki nie przedostawały się na inne półki, zwłaszcza do dolnych szuflad, gdzie znajdują się świeże warzywa czy owoce.
- Środkowe półki w lodówce
Środkowe półki, ale także te położone w górnej części lodówki, są optymalną przestrzenią do przechowywania nabiału. Powszechnym błędem jest umieszczanie produktów mlecznych – w tym mleka – na drzwiach lodówki, która jest najcieplejszym miejscem. Jogurty, mleko, twaróg najlepiej jest trzymać na środkowej lub górnej półce lodówki.
- Górna półka w lodówce
Najwyżej położone segmenty, a więc te znajdujące się w linii naszego wzroku, to miejsce, gdzie powinniśmy umieszczać resztki potraw, otwarte produkty i przetwory, a także gotową żywność. W tej części lodówki umieszczamy jedzenie, którą należy zjeść w przeciągu najbliższych dni. Najwyższa półka będzie za każdym razem przyciągać naszą uwagę, ponieważ jest położona na wysokości naszych oczu, dlatego mądrze jest kłaść tam produkty o najkrótszej dacie przydatności.
- Drzwi lodówki
Na drzwiach najczęściej umieszczamy te rzeczy, które mają wąskie i wysokie opakowania, ponieważ ta część lodówki wydaje się być zaprojektowana właśnie pod tego typu produkty. Zapominamy jednak, że w drzwi lodówki są najbardziej narażone na podmuchy ciepłego powietrza, a więc temperatura w tej części jest zazwyczaj najwyższa (ok. 8 stopni) i może być niewystarczająca dla niektórych produktów.
Na drzwiach lodówki nie powinniśmy zatem trzymać przetworów mlecznych, w tym mleka. Umieszczajmy tu produkty, które nie potrzebują intensywnego chłodzenia, lub te, które są już otwarte i są w codziennym użyciu. Na drzwiach lodówki można umieszczać wobec tego jajka, masło, miękkie sery, otwarte sosy i dipy sałatkowe, słoiki z przetworami warzywnymi lub owocowymi, a także napoje, które najlepiej smakują lekko schłodzone: alkohol, soki czy woda mineralna.
Przechowywanie w lodówce – najczęstsze błędy
Oprócz niepoprawnego rozmieszczania rzeczy na półkach lodówki istnieją jeszcze inne błędy, które często popełniamy, przez co nasza żywność jest albo niepoprawnie magazynowana, albo bardzo szybko się psuje, przez co nie nadaje się do spożycia.
O niepoprawnym przechowywaniu mięsa, trzymaniu produktów mlecznych na drzwiach lodówki czy umieszczaniu w chłodziarce niektórych warzyw i owoców pisaliśmy w poprzednich akapitach. Jakie są inne błędy?
- Umieszczanie nowych produktów z przodu
Uzupełniając lodówkę nowymi zakupami, najczęściej wkładamy świeże lub nieotwarte produkty z przodu, zasłaniając tym samym resztę żywności. Wyróbmy sobie nawyk, aby nowe produkty umieszczać zawsze w tylnych, niewidocznych częściach lodówki, dzięki czemu te otwarte ze zbliżającą się datą ważności będą zawsze na widoku.
- Mycie warzyw przed włożeniem ich do lodówki
Większość z nas uważa, że w lodówce powinny znajdować się oczyszczone produkty gotowe do spożycia. W przypadku owoców i warzyw mycie ich przed chłodzeniem nie jest do końca dobrym pomysłem. Zwilżona skórka na produktach to idealne miejsce do rozwoju bakterii i pleśni, zwłaszcza jeśli zwlekamy kilka dni z ich spożyciem. Owoce i warzywa myjemy zawsze zaraz przed zjedzeniem, drugą opcją może być pokrojenie warzyw w słupki czy talarki i umieszczenie ich w plastikowym pudełku, dzięki czemu będziemy mieć zdrową przekąskę pod ręką.
- Zbyt długie zwlekanie z włożeniem produktów do lodówki
Każdy z nas zna sytuację, kiedy zaraz po przyjściu ze sklepu torby z zakupami lądują na blacie, a my zapominamy o włożeniu schłodzonych już produktów do lodówki. Specjaliści z zakresu technologii żywności przypominają, że od momentu kupienia produktów, które wymagają niższej temperatury, mamy około dwie godziny, aby ponownie umieścić je w urządzeniu chłodzącym. Dotyczy to przede wszystkim surowego mięsa i ryb, nabiału oraz gotowych produktów. Latem, kiedy temperatura na zewnątrz jest wysoka, należy umieszczać żywność w lodówce w przeciągu godziny od momentu wyjścia ze sklepu.
- Wyrzucanie zbyt dojrzałych produktów z lodówki do kosza
Klasyczna czteroosobowa rodzina, marnując żywność, traci rocznie około 2,5 tysiąca złotych. W wielu domach w koszach ląduje nadające się jeszcze do spożycia jedzenie – chociażby brązowe banany, jabłka czy gruszki z niewielkimi plamami czy miękkie śliwki. Wykorzystajmy mocno dojrzałe owoce i warzywa do domowych smoothies, przetworów czy warzywnych potrawek jednogarnkowych. Drugą opcją może być mrożenie sezonowych owoców, które zimą zużyjemy do ciast, budyniów czy koktajli. Warto przy okazji zainteresować się popularnym ostatnio trendem zero waste, którego zwolennicy wynajdują coraz to ciekawsze sposoby na ponowne wykorzystanie tego, co mamy w lodówkach.
- Niepoprawne przechowywanie zielonych warzyw
Świeże liście sałaty, rukola, szpinak baby czy roszponka po kilku dniach w lodówce mogą nadawać się wyrzucenia, ponieważ liście nasiąknęły wodą, pociemniały i zaczęły gnić. Zielone warzywa warto wyciągnąć z plastikowej folii i opakowania, przełożyć do silikonowego sitka lub kuchennego durszlaka, a spód wyścielić ręcznikiem papierowym, który będzie odprowadzał wilgoć, dzięki czemu warzywa pozostaną świeże przez długi czas.
Zasady korzystania z lodówki – utrzymanie czystości i porządku w lodówce
Choć powyższe zasady przechowywania żywności mogą w teorii wydawać się zawiłe i dość skomplikowane, to w praktyce dość łatwo jest wyrobić sobie nawyk i na bieżąco pilnować porządku w lodówce. Warto na drzwiach lodówki spisać wszystkie zasady korzystania z lodówki oraz edukować w tej kwestii także najmłodszych. Organizacja przestrzeni przechowywania pozytywnie odbije się nie tylko na naszym zdrowiu, ale i portfelu, ponieważ znacznie łatwiej będzie nam planować posiłki i sporządzać listy potrzebnych produktów.